Still a contribution or rather a “healthcare” tax? Remarks against the theoretical perspective.
Keywords:
health care contribution, tax, specific tax, Polish Deal, levy, health care financingAbstract
Health insurance contribution as a public levy was a subject of several changes during
last period of time under the so-called “Polski Ład” (“Polish Deal”) reforms. Still this levy for some
time now demonstrated a tendency to differ from the theoretical backgrounds of public contribution,
even considering the specific of the latter. Taking into the account the health insurance contribution
structure, its aim and functions some new insights on the issue seem to be possible. Expanding
compulsory and commonality of the public health insurance, cancelling the link between the health
services from the public health insurance and the obligation to pay the contribution or, last but not
least, using the health care contribution by the state as a mean to fund its public tasks in the field
of health care in a broad sense (including also the non-insured or the services from beyond the insurance
scope) diverges the said levy from its model even more than currently observed in the doctrine.
The health care insurance contribution likely tends to shift from “the public contribution with
exceptions” into a so-called specific tax – a levy from which the proceeds are used to finance certain
expenditure, in this case: public tasks in the field of the health care.
References
Chałupczak G., Ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech i w Polsce. Analiza prawno-porównawcza, Lublin 2006.
Dębowska-Romanowska T., Pojęcie i znaczenie konstytucjonalizacji ustroju i systemu finansowego państwa, [w:] Konstytucyjne uwarunkowania tworzenia i stosowania prawa finansowego i podatkowego, red. P.J. Lewkowicz, J. Stankiewicz, Białystok 2010.
Druk sejmowy nr 1450, Sejm IX kadencji, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/765FDE3E48F319F6C12587260030FDDB/%24File/1450.pdf.
Druk sejmowy nr 1532, Sejm IX kadencji, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/A8566521AD17EECEC125874A006F1417/%24File/1532.pdf.
Gajl N., Teorie podatkowe w świecie, Warszawa 1992.
Gliniecka J., Zasada różnorodności form powiązań z budżetem, [w:] J. Gliniecka, J. Harasimowicz, Zasady polskiego prawa budżetowego, Bydgoszcz 2001.
Gliniecka J., Opłaty publiczne w Polsce. Analiza prawna i funkcjonalna, Bydgoszcz–Gdańsk 2007.
Gomułowicz A., Zarys teorii podatku, [w:] A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Poznań 1996.
Harasimowicz J., Zasada nietworzenia funduszy celowych w ramach budżetu, [w:] J. Gliniecka, J. Harasimowicz, Zasady polskiego prawa budżetowego, Bydgoszcz 2001.
Jaśkiewiczowa J., Jaśkiewicz Z., Polski system finansów publicznych, Warszawa 1969.
Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Kraków 2006.
Jończyk J., Strony i stosunki powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, „Prawo i Medycyna” 2005, nr 1.
Kosikowski C., Propozycja reformy polskiego systemu podatkowego (kierunki i metody), „Państwo i Prawo” 2003, nr 2.
Kubot Z., Pozakontraktowe świadczenia opieki zdrowotnej, „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” 2010, nr 7(2).
Lach D.E., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Warszawa 2011.
Lenio P., Charakter prawny składki na ubezpieczenie zdrowotne, „Przegląd Prawa i Administracji” 2014, nr 97.
Nykiel W., Pojęcie i konstrukcja podatku, [w:] System prawa finansowego, t. III, Prawo daninowe, red. L. Etel, Warszawa 2010.
Oniszczuk J., Podatki i inne daniny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2001.
Ostateczny plan finansowy NFZ na 2021 r. https://www.nfz.gov.pl/gfx/nfz/userfiles/_public/bip/finanse_nfz/2021/ostateczny_plan_finansowy_nfz_na_rok_2021..xlsx.
Rybarski R., Nauka skarbowości, Warszawa 1935 (reprint 2015).
Sidorko A., Art. 81, [w:] Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz, red. A. Pietraszewska-Macheta, Warszawa 2018.
Szumlicz T., Publiczne fundusze socjalne – istota oraz organizacja i funkcjonowanie w Polsce, „Studia z polityki publicznej” 2014, nr 1(1).
Szumlicz T., Ubezpieczenie społeczne. Teoria dla praktyki, Bydgoszcz–Warszawa 2006.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2561 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2561 ze zm.).
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 633 ze zm.)
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1532 ze zm.).
Wierzbicki J., Budżety terenowe w Polsce Ludowej, Warszawa 1967.
Woroniecki P.M., Ustrój i działalność Narodowego Funduszu Zdrowia na tle wcześniejszych rozwiązań normatywnych, [w:] XXV lat przeobrażeń w prawie finansowym i prawie podatkowym – ocena dokonań i wnioski na przyszłość, red. Z. Ofiarski, Szczecin 2014.
Zarządzenie nr 40/2021/BK Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie sposobu i trybu rozliczania przez Narodowy Fundusz Zdrowia dotacji z budżetu państwa na finansowanie leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych przysługujących bezpłatnie świadczeniobiorcom po ukończeniu 75. roku życia z dnia 4 marca 2021 r., BIP NFZ z 2021, poz. 40.
Zieleniecki M., Problemy zakresu podmiotowego prawa do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007, t. XVII.
Published
How to Cite
Issue
Section
Copyright (c) 2023 Szymon Moś
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
