On the need for an integrated approach to academic freedom
Keywords:
freedom of scientific research, higher education system, evolution of science lawAbstract
The article concerns the evolution of the statutory framework of the freedom of scientific research and, more broadly, the freedom of science. The transformations of the system of higher education and science do not change the understanding, based on article 73 of the Constitution, of the content of the freedom of science in the doctrine of constitutional law which has a legal-natural origin. This study does not argue with the existing understanding of this freedom. I note, however, that in the last dozen or so years the exercise of this freedom has encountered new challenges connected with the requirements concerning the effectiveness of research or its connection with the financing of the university. The creative effort of the researcher is increasingly subordinated to the research teams and the development prospects of the scientific institution. The framework of research freedom has not changed, but the actual area of the researcher’s free decision is smaller. These circumstances may prompt us to think about the need for a new approach to identifying the causes of the limitations of scientific freedom, as well as to guarantee an appropriate level of research independence in the new institutional realities.
References
Biłgorajski A., Konstytucyjna wolność badań naukowych, [w:] Konstytucyjna wolność badań naukowych a ochrona pracy naukowej. Studium przypadków z nauk ścisłych eksperymentalnych, red. A. Chorążewska, A. Biłgorajski, Katowice 2018.
Brzozowski W., O pojęciu granic wolności sumienia i wyznania, „Studia Prawnicze” 2007, z. 1(171).
Florczak-Wątor M., Uwagi do art. 73, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Garlicki L., Uwaga 9 do art. 31, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
Garlicki L., Uwaga 6 do art. 73, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
Jabłoński M., Wolności z art.73 Konstytucji RP, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Jarosz-Żukowska S., Żukowski Ł., Wolność badań naukowych i nauczania, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
Królikowski M., Szczucki K., Uwagi do art. 73, [w:] Konstytucja RP, t. 1, Komentarz art. 1-86, red. L. Bosek, M. Safjan, Warszawa 2016.
Kwiek M., Ekonomia prestiżu uniwersyteckiego. Ilościowe ujęcie najlepszych czasopism na przykładzie dziedziny badań nad szkolnictwem wyższym, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2019, nr 1-2.
Sobczak J., Wolność korzystania z dóbr kultury – standardy europejskie i konstytucyjna rzeczywistość polska, [w:] Prawna ochrona dóbr kultury, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2009.
Starck Ch., Wolność badań naukowych i jej granice, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 3.
Published
How to Cite
Issue
Section
Copyright (c) 2022 Michał Bartoszewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
