Inwencja retoryczna i doktryna staseis w kontekście kompozycji mowy obrończej

Abstrakt

W artykule została podjęta kwestia znaczenia mowy końcowej obrońcy w procesie karnym. Analiza zagadnienia kompozycji mowy obrończej prowadzona jest w perspektywie inwen­cji retorycznej oraz doktryny staseis. Autor zauważa, że faza głosów końcowych będąca wydzielonym etapem procesu sądowego może być postrzegana jako podstawowa gwarancja prawa do wysłucha­nia przed sądem, co stanowi element składowy zasady prawa do sądu i zasady rzetelnego procesu, zakotwiczonych w płaszczyźnie konstytucyjnej w art. 45 ust. 1 polskiej Konstytucji oraz na gruncie konwencyjnym w art. 6 ust. 1 EKPC. Rozważania prowadzą do wniosku, że dzięki końcowym gło­som (przemówieniom) stron i ich przedstawicieli reprezentujących przeciwstawne interesy proce­sowe najsilniej uwidacznia się istota sporu procesowego oraz sporu prawnego pomiędzy oskarżycie­lem a oskarżonym. Spór ten jest treścią postępowania karnego do momentu zamknięcia przewodu sądowego, po którym następuje już wiążące strony sądowe rozstrzygnięcie o przedmiocie procesu.