Cierpienie na sali sądowej: wybrane konteksty dotyczące prawa człowieka do godnej śmierci z perspektywy krajowych dyskusji społecznych oraz międzynarodowych orzeczeń sądowych

Abstrakt

Dyskusja dotycząca prawnych i etycznych kontekstów eutanazji stanowi nieuchronnie szczególny i emocjonujący element debaty publicznej. W ramach toczonych sporów obserwujemy pomieszanie wielu obszarów, argumentów oraz naukowych perspektyw. Dostrzegamy konteksty etyczne i teologiczne, które dotykają tematu dobra i zła. Słyszymy o licznych sporach natury prawnej. Jak bowiem konstruować przepisy dotyczące końca ludzkiego życia? Co pewien czas wypowiadają się również medycy starający się rozeznać: gdzie leży granica pomiędzy pomaganiem pacjentowi a szkodzeniem jego zdrowiu i życiu? Debaty te pojawiają się zarówno w krajowych mediach, jak i wśród międzynarodowych organów podejmujących kluczowe decyzje. Jak obiektywnie podjąć decyzję dotyczącą kontynuacji życia człowieka, który cierpi? Czy mamy narzędzia rozstrzygające, które postępowanie będzie dla niego lepsze? W jaki sposób realizować prawo człowieka do życia w chwili, w której to życie jest źródłem największego cierpienia? Czy pozbawienie kogoś życia może być uznane za realizację jego prawa do profesjonalnej opieki medycznej? Być może wszystkie podobne, emocjonalne dyskusje opierają się na braku wiedzy? Być może nadal nie potrafimy w dyskusjach dokładnie scharakteryzować określonych stanów klinicznych pacjenta, które pokazują różnicę między eutanazją a końcem uporczywej terapii? Wątpliwości te pojawiają się nie tylko – jak wspomniano – w lokalnych, krajowych sporach. Widzimy je również w kolejnych sprawach prowadzonych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC). Proponowane poniżej rozważania mają na celu udzielenie odpowiedzi na przedstawione wątpliwości. Działanie to odbywać się będzie poprzez przedstawienie kluczowych, istotnych społecznie casusów, ważnych orzeczeń ETPC oraz analizę sytuacji, jaka kreśli się w tych kontekstach w temacie eutanazji.