Konstytucyjne gwarancje w zakresie czystego środowiska a pozycja jednostki

Abstrakt

Prawo do (czystego) środowiska oprócz prawa do (czystego) powietrza angażuje debatę publiczną z narastającą intensywnością. Świadomość zniszczeń, których na przestrzeni lat dokonał człowiek, powoduje refleksję nad koniecznością podjęcia działań mających na celu zniwelowanie skutków ludzkiej ingerencji w środowisko. Czy, a jeżeli tak, to jakie są tendencje krajowe i międzynarodowe do ochrony tego, co jeszcze da się ochronić i odratowania tego, co jeszcze da się odratować? Jak zatem można interpretować konstytucyjne gwarancje w zakresie czystego środowiska, i wreszcie, jaka jest pozycja jednostki wobec tych gwarancji i wobec tendencji naprawczych realizowanych w ramach programów (między)narodowych. Celem artykułu jest próba zbliżenia się do odpowiedzi na pytanie, na ile człowiek może skutecznie wymagać od państwa realizacji jego konstytucyjnego prawa wynikającego z art. 74 Konstytucji RP oraz na ile dbałość o to środowisko należy rozumieć jako obowiązek jednostki. Gdzie należy rozmieścić środek ciężkości w postaci efektywności działań na linii prawo-powinność?