Prawo kosmiczne w kontekście trzech reżimów prawnych. Jedność celów czy egoizm interesów?
Słowa kluczowe:
prawnomiędzynarodowe regulacje pokojowego wykorzystania przestrzeni kosmicznej, orbita geostacjonarna, eksploatacja Kosmosu, prawo kosmiczne ‒ reżimy prawne, wielość podmiotów eksploatujących kosmos, państwowe i pozapaństwowe podmioty, narodowe agencje kosmiczneAbstrakt
W artykule zaprezentowano aktualne kwestie związane z wykorzystaniem przestrzeni kosmicznej wraz ze wskazaniem konieczności przestrzegania obowiązujących regulacji, współtworzących międzynarodowe prawo kosmiczne. Zaprezentowano swego rodzaju proces ‒ ewolucję wykorzystywania przestrzeni kosmicznej, począwszy od monopolu państw, przez zdefiniowane wolą państw działania organizacji międzynarodowych, kończąc na narodowych agencjach kosmicznych, będących instytucjonalnym wsparciem również dla prywatnych podmiotów. W pracy, adekwatnie do wykazanej wielopodmiotowości, prezentuje się regulacje prawne, w których pierwsze konwencje, umowy z lat 60. i 70. XX w., współtworzące międzynarodowe prawo kosmiczne, winny być traktowane jako normy ius cogens.
Bibliografia
de Leon P.M., Van Traa-Engelman H., Space law, [w:] A. Nollkaemper, I. Plakokefalos, International Space Law. The Practice of Shared Responsibility in International Law, Amsterdam‒Utrecht 2017.
Galicki Z., Odpowiedzialność międzynarodowa za szkody wyrządzone przez obiekty kosmiczne, [w:] Kosmos w prawie i polityce, prawo i polityka w kosmosie, red. K. Myszona-Kostrzewa, Warszawa 2017.
Goldman N.C., American Space Law. International and Domestic, Iowa State University Press, Ames 1988.
Górbiel A., Międzynarodowe prawo kosmiczne, Warszawa 1985.
Grochalski S.M., Działania organizacji międzynarodowych w przestrzeni kosmicznej, [w:] Odpowiedzialność międzynarodowa jako element międzynarodowego porządku prawnego, red. A. Kozłowski, B. Mielnik, Wrocław 2009.
Grochalski S.M., Szewczyk P., Bezpieczna przestrzeń kosmiczna eliminująca potencjalny problem globalny. Wymiar prawnomiędzynarodowy, [w:] E. Dynia, S. Kubas, Bezpieczeństwo w międzynarodowym i krajowym prawie lotniczym i kosmicznym, Rzeszów 2019.
Kołosow J.M., Kuzniecow W.I., Mieżdunarodnoje Prawo, Moskwa 1998.
Kuźniar D., Ochrona środowiska przestrzeni kosmicznej i ciał niebieskich. Studium prawnomiędzynarodowe, Rzeszów 2019.
Myszona-Kostrzewa K., The European Satellite Navigation Systems – Law and Institutions, [w:] Legal and Political Aspects of the Use of European Satellite Navigation Systems Galileo and EGNOS, ed. K. Myszona-Kostrzewa, Warsaw 2018.
Polkowska M., Prawo kosmiczne w obliczu nowych problemów współczesności, Warszawa 2011.
Polkowska M., Prawo, prywatyzacja i bezpieczeństwo – szczególne wyzwania nowej ery kosmicznej (NEWSPACE), [w:] „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie”, Lublin 2020, t. XIII, Nr 2.
Shaw M.N., Prawo międzynarodowe, Warszawa 2000.
Skardzińska B., Górnictwo kosmiczne – prawo i perspektywy, [w:] Prawne aspekty działalności kosmicznej, red. K. Myszona-Kostrzewa, E. Mreńca, P.B. Zientarski Warszawa 2019.
Szafarz R., Badanie ziemi z kosmosu w świetle prawa międzynarodowego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk‒Łódź 1987.
Wiewiórowska B., Bezpośrednia telewizja satelitarna. Studium prawno-międzynarodowe, Warszawa‒Łódź 1981.
Wybór aktów prawnych do nauki międzynarodowego prawa lotniczego i kosmicznego, red. P. Durys, F. Jasiński, Warszawa 1999.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Prawa autorskie (c) 2022 Stefan Marek Grochalski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
